„W tej chorobie zmienia się nasze myślenie i uczucia, a codzienności towarzyszy poczucie winy i niższości” [OKIEM EKSPERTA]
23.02.2021
K. LEA JARMOŁOWICZ-TURCZYNOWICZ, PSYCHOTERAPEUTA I SOCJOLOG, OŚRODEK CENTRUM
23 lutego wypada Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. Jak odróżnić chandrę i przygnębienie od choroby wyjaśnia nasz ekspert – psychoterapeutka i szefowa Ośrodka CENTRUM K. Lea Jarmołowicz-Turczynowicz.
Depresja: jak ją rozpoznać?
Depresja i chandra w języku potocznym stanowią synonimy tzw. „dołka” i obniżonego nastroju, jednak w rzeczywistości, depresja jest poważną chorobą i nieleczona prowadzić może do śmierci. Depresja określana jest już jako choroba cywilizacyjna. Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia, jest przyczyną ok. 900 tys. zgonów rocznie. Jest w czołówce listy najczęstszych przyczyn śmierci w każdej grupie wiekowej 15 – 44 lata. Nie należy więc bagatelizować jej pierwszych objawów. Dotyka ona zarówno dzieci, młodzież, jak i starsze osoby. Depresja jest chorobą, która nieleczona może prowadzi do śmierci.
Depresji towarzyszy zespół konkretnych objawów chorobowych. Te objawy to szereg odczuć i stanów emocjonalnych powodujących silny dyskomfort, wykluczających zwyczajne funkcjonowanie. Dominuje silny smutek, którego intensywność wręcz „zalewa” i pochłania. Osoba w depresji ma coraz mniej energii życiowej – „nie jestem wstanie, bo nie widzę sensu”. Braku sił fizycznych, trudności z myśleniem, koncentracją i reagowaniem na bodźce płynące z otoczenia. W tej chorobie zmienia się także nasze myślenie i uczucia. Codzienności towarzyszy coraz częściej poczucie winy, niższości i myśli samobójcze. Dostrzec można wzmożony lęk. Zazwyczaj towarzyszy mu bezsenność i spadek apetytu.
Często mówi się, że depresja to choroba “duszy”, która zniewala chorego do tego stopnia, że nie jest on w stanie funkcjonować. Osoby pogrążone w depresji nie boją się śmierci, a wręcz uważają ją za jedyne wyjście z sytuacji. Przeżywają silny ból wewnętrzny i cierpienie, któremu towarzyszy myślenie o śmierci, jako jedyne wyjście z sytuacji w jakiej się znajdują. Ciężko wyobrazić sobie nawet taki stan, jeśli samemu się go nie przeżyło. Depresja utrzymuje się tygodniami. Nastrój jest trwale obniżony i stały, a dojmujący smutek jest doświadczeniem wszechogarniającym, w którym osoba chora zatraca się. Każdy dzień przynosi smutek i cierpienie. Chory nie jest w stanie wyjść do świata i w nim funkcjonować. Nawet najprostsze czynności sprawiają mu trudność. Nieustający lęk i łzy towarzyszą każdej prawie chwili, a realizacja najprostszych zadań, staje się wyzwaniem, z którym chory sobie nie radzi. Przez co coraz bardziej wycofuje się z życia społecznego. Bez radości, uśmiechu i żadnych perspektyw na zmianę. Objawy depresji mogą być przewlekłe, ale też nawracające. Najbardziej skuteczne jest kompleksowe leczenie depresji tzn. powinno obejmować zarówno metody farmakologiczne – dobrane leki przeciwdepresyjne, jaki i psychoterapię.
Kiedy warto zgłosić się do lekarza?
Wskazana jest konsultacja psychiatryczna, jeżeli rozpoznajemy u siebie stany obniżonego nastroju/depresyjne, o niewielkim lub umiarkowanym nasileniu utrzymujące się przez 2–4 tygodnie – niezależnie od wywołujących je przyczyn. Jeżeli nasilenie jest znaczne, konsultacja taka powinna się odbyć jak najszybciej. Jeśli opisane objawy depresyjne utrzymują się przez kilka dni, ale dzieje się to cyklicznie (co miesiąc, dwa albo pół roku) to wizyta u psychiatry także może być pomocna. Myśli samobójcze są bezwzględnym wskazaniem konsultacji psychiatrycznej.
Warto zdawać sobie sprawę, że objawom choroby mogą towarzyszyć także stresujące wydarzenia życiowe, niewyjaśnione objawy somatyczne, okres poporodowy, spożywanie alkoholu i narkotyków.
Depresja: „Nie należy lekceważyć jej objawów”
Depresja jest chorobą, którą należy leczyć, nie należy lekceważyć jej objawów. Im szybciej rozpocznie się leczenie, tym szybciej chory wróci do zdrowego funkcjonowania. Dzięki profesjonalnej opiece i pracy pacjenta, poprawa stanu zdrowia potrafi przyjść dość szybko. Leczenie jest procesem, ale zwykle nie jest bardzo uciążliwe, więc warto jak najszybciej zgłosić się na konsultację, gdy objawy są niepokojące.
Najważniejsze, by nie bagatelizować jej symptomów. Kontrola może wiele wyjaśnić, warto z niej skorzystać, gdy mamy podejrzenie występowania choroby. Jeżeli natomiast zauważymy ją u bliskiej osoby, spróbujmy pomóc: zainterweniować i namówić ja na kontrolę. Nie jest wymagane skierowanie do poradni zdrowia psychicznego. Depresję leczy się nie tylko lekami, ale przede wszystkim kluczowa jest psychoterapia.